Nieuwsbrief september 2018

CDH (Cholesterin Defizit Haplotyp)

Cholesterin Defizit Haplotyp (CDH) is een nieuw ontdekte genetische aandoening, die bij Holstein runderen een stoornis in de cholesterolstofwisseling veroorzaakt. Kalveren met deze aandoening kunnen geen vet opnemen uit voedingsstoffen en krijgen diarree doordat al het vet dat zij opnemen via de mest weer uitgescheiden wordt. Het dier moet, om aan zijn vetbehoeften te voldoen, zijn eigen vetreserves aanspreken en sterft uiteindelijk binnen één tot zes maanden leeftijd. Behandeling van deze aandoening is niet mogelijk.

Kalveren met CDH met de leeftijd tussen 20 dagen en 6 maanden hebben een verlaagde cholesterolwaarde. Tezamen met de afstamming van het kalf geeft dit een goede aanwijzing voor mogelijk dragerschap van CDH.
Bij GD is het mogelijk om cholesterol in serum te onderzoeken. Een kalf kan getest worden vanaf twintig dagen leeftijd en is gezond als het cholesterolgehalte hoger is dan 1,5 mmol per liter. Als het cholesterol lager is dan 1,0 mmol per liter kan er sprake zijn van een drager; een lijder heeft minder dan 0,5 mmol per liter. Een ‘lijderkalf’ (homozygoot drager) heeft het gen van vader en moeder geërfd, een ‘dragerkalf’ (heterozygoot) van één van beide ouders.

De test is bedoeld voor kalveren vanaf 20 dagen tot een half jaar met diarreeklachten waarbij geen infectie is aangetoond. Er is onvoldoende bekend over cholesterolgehaltes bij volwassen rundvee, dus de test is (nog) niet geschikt om dragerschap bij volwassen dieren aan te tonen.

De Duitse onderzoekers voerden ook afstammingsonderzoek uit. Daar kwam de stier Maughlin Storm naar voren als drager van deze aandoening. Ook zijn zoon Goldwyn (Shoremar James x Storm) is drager. In Duitsland is circa 8 procent van de Holsteinpopulatie drager. In Nederland en Vlaanderen is ruim 4 procent van de Holstein-populatie drager. Hierbij is een duidelijk verschil tussen rood- en zwartbont.

Een therapie is niet beschikbaar voor de aandoening. Het advies is om bij klinische klachten bij kalveren contact op te nemen met de eigen dierenarts.  Bij diarreeklachten blijft het belangrijk om reguliere oorzaken aan te tonen of uit te sluiten.

Het aantal CRV-stieren dat drager is van CDH is beperkt: Veelgebruikte stieren en/of stieren die momenteel in het actuele stieraanbod staan zijn:

Zwartbont Gofast, Brilliant, Snowfever, Machel en Powerplay RF PP
Roodbont Camion, Riant en Dapper

 

Een uitgebreidere lijst is bij CRV te vinden. Zij geven ook advies over het nu te volgen fokprogramma. Indien er gebruik gemaakt wordt van SAP of Stierwijzer dan worden ongunstige paringen herkend en afgeraden.

Vaccinatie pinkengriep

Luchtwegproblemen bij jongvee komen met name voor in het najaar. Het opstallen van dieren in combinatie met temperatuurwisselingen en hoge luchtvochtigheid zorgt voor een grotere kans op luchtwegproblemen.

Een combinatie van verschillende ziekteverwekkers speelt een rol bij pinkengriep. Vanaf een leeftijd van 2 weken kunnen kalveren worden ingeënt tegen pinkengriep, de dieren moeten dan tweemaal worden gevaccineerd met 4 weken tussentijd. De laatste vaccinatie dient 2 weken voor het opstallen te hebben plaats gevonden.

Naast de mogelijkheid tot vaccinatie zijn ook andere preventieve maatregelen van belang:

  • Zorg voor een goede ventilatie: voldoende frisse lucht, geen tocht.
  • Een goede weerstand wordt bereikt door een juiste mineralenvoorziening, aanpak van eventuele BVD-infectie, voldoende energie en eiwit in het jongveerantsoen.
  • Een goede algemene hygiëne verlaagt de infectiedruk
  • Voorkom grote leeftijdsverschillen binnen een groep, evenals contact met ouder vee (bijv. droge koeien).
  • Voorkom stress bij het opstallen: maak groepen niet te groot en houdt de groepen zoveel mogelijk constant.
  • Goede longpreventie/ aanpak